“なし”dùng cho cả bất động vật và động vật?

1. Đúng là trong trường hợp nàyなし dùng tương tự với động từ “mất”vẫn thường được dùng trong tiếng Nhật.
Ví dụ: 死人に口なし nghĩa đen là “người chết không nói” còn có thể có một nghĩa khác là “giết chết ai đó là cách tốt nhất để giữ bí mật”.
2. なし được dùng cho cả bất động vật và động vật, được sử dụng gần với nghĩa “không có” hay “thiếu”. Ví dụ: 用なしnghĩa là “không có gì để dùng”. 文なし nghĩa là “thiếu tiền”. Về cơ bản thì nó có nghĩa là “không đủ, ít hơn so với mục đích”.

Có 2 lý do như sau.

Lịch sử, 無し (hiện tại ない) không phải là thể phủ định củaある nhưng nó mang nghĩa tương tự (nghĩa không có, biến mất, mất, thiếu). Thể phủ định củaある đã từng là あらず. Đương nhiên những từ này đều mang nghĩa tương đương nhau, theo thời gianあらず đã được thay thế toàn bộ bằngない(ít nhất là trong tiếng Nhật Kantou). Và đến giờ đã được dùng để đánh dấu nghĩa phủ định-ない.

Cũng theo lịch sử, あり (hiện đại ある) đã được sử dụng cho cả bất động vật và động vật. Từ いるhiện đại (từ cũ ゐる) đã là động từ mang nghĩa “ở, ngồi” đã từng bước trở thành cách nói lịch sự và sau đó là phiên bản dùng để nói về động vật củaあり.

いない được dùng cho chủ thể động vật là kết quả của sự kết hợp qua thời gian, và trở thành いないdùng cho thể phủ định cho động vậ. なし ở đây được sót lại vượt qua lịch sử và được sử dụng như ない, và không cần quan tâm đến chủ thể là động vật hay không.

(いなしkhông phải là từ có nghĩa, phủ định của tiếng nhật cổ đầu tiên dùng là -ず và sau đó là -ぬ, và vì vậy thể phủ định củaゐる là ゐず).