Làm sao để cắm ward hiệu quả trong League of Legends?

Đây là tài liệu tốt nhất mà tớ có thể tìm: http://na.leagueoflegends.com/board/showthread.php?t=237436

Hinh ảnh có thể giúp bạn hình dùng được rõ hơn nhưng tớ vẫn làm 1 list những điểm mà bạn cần cắm ward:

• Những điểm đi lại nhiểu. Bất cứ nơi nào là giao lộ của 3-5 con đường hoặc là bạn phát hiện địch di chuyển nhiều ở nơi đó.
• Những bụi cỏ mà bạn nghĩ là địch dễ lợi dụng để gank. Đối với đường trên và đường dưới thì đó chính là những bụi cỏ ven sông.
• Minion trung lập. Dragon và Baron luôn luôn là những lựa chọn tốt. Nếu để ý thấy red/blue bị lấy mất thì hãy đi ward ngay.
• Trước khi đánh Baron, nên đặt ward đề phòng địch mò đến gank team bạn.

Tốt nhất là bạn mua ward vào bất cứ khi nào mà bạn trở về căn cứ. Thường thì tướng đi rừng sẽ bắt đầu gank ở level 4 (thi thoảng là 2), vì vậy bạn sẽ cần phải ward từ rất sớm đấy (mua ngay từ lần đầu tiên bạn trở về căn cứ là được rồi). Trong game thì các support phải mua ward ngay từ lần đầu là chuyện thường ở huyện.  

Vision ward cũng trở nên quan trọng nếu trong lực lượng bên địch có xuất hiện quân tàng hình. Vision ward cũng tiện để kiểm tra các ward khác nữa, một chiến thuật thường thấy là đặt một vision ward ở chỗ baron để đề phòng quân địch khi tiến hành tấn công baron.

Tớ cũng thích làm support này. Và về vụ cắm ward thì điều đầu tiên nên chú ý là:

• Mỗi người chơi nên tự chịu trách nhiệm cho các ward của mình.

Điều này có nghĩa là đừng để lúc nào người khác cũng phải ra lệnh cho bạn là phải đặt ward chỗ này rồi chỗ kia, nhất là lúc đầu game. Ở khoảng đầu game, mục tiêu của support champion đó là phải bảo vệ carry bằng bất cứ giá nào. Support phải cắm ward cho cary, buff cho carry và phải chết thay cho carry (tuy nhiên thì đừng có đi hi sinh cho mấy thánh carry mà mình có support kiểu gì nó cũng chết)

Edit 12/3: sau khi xem vài pro chơi stream trên Intel Extreme Masters thì tớ đảm bảo là team nào cũng có nhiều người cắm ward trên địa bàn của họ cả, kể cả ở đầu game để bắt tướng đi rừng. 

Ward ở đâu?

Đầu game:

Những địa điểm bạn nên cắm ward là:

• Bụi rậm:

Cắm ở đây là ổn cho màn khởi động rồi. Tuy nhiên bạn sẽ không có nhiều ward để cắm đâu nên chọn chỗ cho kĩ vào.

1. Setting bình thường, map không có gì đặc biệt, trận chiến hầu như sẽ chỉ tập trung vào khu vực giữa map.
2. Trường hợp quân địch thường hay lủi vào các bụi cỏ và phản ứng khôn khéo thì quan trọng hơn là việc tránh bị gank. (nếu có đủ vàng thì cứ cắm ward ở cả 1 và 2). Lưu ý là chỉ dùng khi tướng địch HAY ẩn nấp vào bụi cỏ (không phải để đặt bẫy); còn nếu ít nấp vào bụi cỏ hay là dùng bẫy thì có thể dùng spell Clairvoyance (CV) summoner để xử lý.
3. Khi tháp nhà bạn đang bị bao vây thì tốt nhất là ward ở vị trí 3, như vậy thì khi đến lúc bạn cũng sẽ kịp phát hiện ra ganker từ vị trí 1.

Nhớ rằng là tuy tướng đi rừng thường hay thích núp lùm nhưng không phải là lúc nào cũng vậy đâu. Không để ý thì một khi chúng rời khỏi chỗ nấp thì đã là quá muộn. Và nếu tốc độ của ganker địch nhanh thì hãy trực tiếp bỏ qua mấu bụi cỏ mà đi cắm ward ở chỗ gần sông ấy. Nói chung là càng hiểu địch thì cắm ward càng hiệu quả.

Edit 12/3: Nếu bạn nhắm tốt thì còn có thể cắm ward ở tận rìa ngoài của của bụi cỏ nữa để tối đa hóa tầm nhìn của ward.

Sau khi tập vài lần thì tớ phát hiện ra là nếu dùng Vision ward tốt thì sẽ đem lại lợi thế rất lớn cho bên mình. Để áp dụng tip này một cách tốt nhất thì bạn cần biết nên ward ở chỗ nào thì hiệu quả. Bạn cũng cần phải biết những nơi mà support của địch cắm ward nữa.

Còn nếu cắm ward như trên mà bạn không thấy hiệu quả thì có lẽ là đã đến lúc bạn phải dùng đến CV rồi. Khi thấy support địch rời khỏi đường chính trong thời gian ngắn thì hãy dùng CV để theo dõi. Rồi cuối cùng bạn sẽ thấy địch cắm ward ở đâu đó, từ đó có thể suy ra địch sẽ làm như vậy liên tục. Xong việc thì bạn hãy đi mua một pink ward và gớ ward của địch ra. Cách tốt nhất đó là bạn nên kết hợp uyển chuyển giữa ward và unward, cứ luyện tập kiểu vầy rồi bạn cũng sẽ quen tay cắm được ward ở những nơi tiết lộ được cả ward của địch. Nhớ răng, 1 pink ward tốt có giá 125 – 75 -75, chỉ đắt hơn 25 vàng so với green ward.

Những hình ảnh dưới đây sẽ chi bạn biết những chỗ mà dạo gần đây các support hay thích đặt ward. Tó thì tớ không thích cắm ward ở chỗ này lắm vì 2 lý do:

• Không bao quát được chỗ bụi cỏ.
• Tầm nhìn không đủ rộng để bao quát sông.

Tớ thì thích đặt ward ở mấy điểm vàng hơn. Còn điểm màu tím (ward bên đối thủ) thì điểm cộng duy nhất mà tớ nhìn thấy đó là được đặt ở vị trí có thể theo dõi được cả phía rừng và phía sông đề phòng trường hợp có tướng đi rừng. Tuy nhiên nếu bạn đang đẩy mạnh việc push thì có lẽ bạn nên cân nhắc ward ở cả sông lẫn tribush (bush dạng tam giác)

Edit 13/3: Lừa gạt cũng là một chiến thuật tốt để đảm bảo rằng bạn có thể làm chủ được những ward đã cắm. Nếu như support bên địch có pink ward thì bạn có thể thử dụ hắn đung. 2 cách để làm điều này đó là:

• Cắm một explorer wardPutting an explorer ward (ward này lấy từ season 3 mastery). Tuy ward này chỉ tồn tại được trong 1 phút và cũng khi tiêu hủy cũng chỉ được có 10g nhưng dùng đủ dụ địch dùng pink ward thì được đó.
• Giả vờ ward: đi vào trong một bụi cỏ chưa bị ward (thường thì tốt nhất là mấy bụi cỏ ven sông), địch tưởng rằng bạn vào đấy để ward và có thể sẽ dùng pink ward để gỡ bỏ. 

Nếu bạn có thể thành công dùng 1 trong 2 chiêu trên thì coi như là nhiệm vụ hoàn thành rồi đấy. Đặt pink ward của bạn xuống, lấy thêm được 25g và giành lợi thế trong tầm nhìn (đầu game thì bạn chỉ có 1 pink ward thôi). 

Làm thế nào để không bị gậy ông đập lưng ông? Hãy nhìn vào inventory của support địch! Đếm số ward (1 pink, 1 green, 1 explorer). Mỗi khi bạn không biết địch đang làm gì thì hãy kiểm tra lại. Nếu quên thì đọc bỏ túi mấy tip dưới:

• Ghi nhớ giá của build hay được dùng lúc đầu game:  180g cho Faerie Charm, 125g cho pink, 75g cho green và 35g mỗi potion. Với bảng bổ trợ thì người chơi thường mua Faerie Charm, 1 pink, 2 green and 2 potions.
• Nếu 1 support mà có cookie thì người đó cũng sẽ có explorer ward (cookie chẳng dùng làm gì ngoài để unlock explorer ward)

Một phương pháp khác giúp chiếm ưu thế trong trận chiến ward:hãy chắc chắn rằng bạn có nhiều pink hơn bên địch. Đây thực chất chỉ là kiểu tính đơn giản: nếu bạn có nhiều hơn đội địch 1 pink, địch sẽ chẳng thể cản trở tầm nhìn của đội bạn. Bạn đặt xuống 1 pink, địch unward pink của bạn, bạn unward lại (và cứ tiếp diễn như thế nếu cần thiết) 

Bạn có thể thua cuộc chiến này không? Việc bạn cần làm đó là báo cho carry đội bạn biết việc bạn cắm pink. Nếu bạn thành công trong việc bảo vệ pink của mình thì bên bạn sẽ thắng. Nếu ngược lại thì bạn sẽ thua, kể cả khi chỉ cách nhau có 1 pink.

Những đối thủ tàng hình

Khi phải đối đầu với những quân địch có thể tàng hình, bạn nên đi cắm pink ngay lập tức một khi phát hiện địch biến mất quá nhiều., gây khó chịu cho việc kiểm soát của bên bạn. Hai vị trí sau đây có thể sẽ giúp bạn mở tầm nhìn ở những góc khuất từ chỗ sau turret cho đến chính giữa bản đồ.

Hãy nhớ rằng, support phải bảo vệ cho carry! Nếu bạn vì bị gank bởi đối thủ tàng hình mà không thể ward được ở khu vực sông thì hãy quên việc đó đi. Thay vì đó hãy cố gắng bảo vệ khu địa phận của mình khỏi lớp tấn công bên địch, đừng cố push quá nhiều và hãy sử dụng CV. Và nếu carry bên bạn mà đủ trình thì không chừng còn có thể xin thêm vài mạng của bên địch và khiến cho lũ thích núp lùm phải giật mình đấy.

Sau giai đoạn laning thì việc trang bị pink ward là một bước chuẩn bị vừa rẻ vừa dễ dàng để xử lý những champion tàng hình mạnh, như Akali chẳng hạn. Sẽ có lúc nhân vật này rút áo shroud ra và bạn ngay lập tức cho rằng cô ta muốn tàng hình. Tuy nhiên hãy cắm một pink vào ngay giữa (gần vừa phải, nhưng con chuột của bạn chắc chắn phải được đặt ở ngay chính giữa shroud của cô nàng), và boom! Gần như đảm bảo là bạn sẽ được instant kill. Tuy nhiên tip này lại không hiệu quả lắm đối với Shaco.

Giữa và cuối game

Map rộng hơn thì sẽ có nhiều điểm ward hơn. Điểm màu đỏ là cho tấn công, điểm màu xanh là để phòng thủ và màu vàng là những điểm đặc biệt. Trước tiên hãy nói về những điểm màu vàng.

Bạn muốn biết được khi nào thì bên đối thủ đi săn rồng và baron. Vậy bạn sẽ đặt cắm một ward ở gần chỗ miệng giếng vì cắm ở nơi này sẽ giúp bạn theo dõi được mọi diễn biến, phòng bị nếu địch mò đến địa phận này. Mấy chấm vàng mờ mờ ở dưới là những nơi cắm ward mỗi khi bạn muốn đi tấn công rồng ở những khu vực này, để phòng bị và có đường lùi nếu như địch mon men tới gần (hoặc là hạ gục trước khi bọn chúng có thể tập trung nhân lực).  

Còn về phần tấn công, bạn muốn đạt được lợi thế và có sự hỗ trợ về mặt phương hướng. Nếu bạn có thể dự đoán được phương hướng mà quân phòng thủ bên địch đang di chuyển tới thì bạn sẽ xó thể theo dõi chúng.

Những vị trí chí mạng là những điểm màu đỏ và xanh. Quân phòng thủ sẽ cố gắng giành được bất kỳ lợi thế nào để chống lại sự thúc đẩy của bạn. Tránh những điểm màu đỏ và xanh sẽ có lợi cho bạn.

Những bụi cỏ ở gần wraith cũng sẽ là vị trí thích hợp giúp bạn phòng vệ. Và thi thoảng thì một mắt cắm ở khu căn cứ địch cũng khá là hữu dung để đảm bảo rằng địch vẫn dồn sự tập trung của chúng vào super minion trong khi bạn đang tấn công Baron.

Về phần phòng ngự thì bạn cần để mắt đến quân tấn công bên địch nhiều nhất có thể, vì vậy vị trí ward để phòng thủ cũng sẽ khác với tấn công. Với mục tiêu của ta bây giờ đó là tập trung vào vị trí chứ không phải là phương hướng. Ghi chú là những chấm xanh mờ là chỉ những địa điểm bạn có thể ward để phòng thủ (bao quát hết cả cây hay tường) nếu như bạn có đủ tiền để mua loại ward tốt hơn.

Edit 12/3: Nếu như không thể quyết định vị trí ward thì thường các team sẽ cố gắng để garass khu vực giữa map. 2 vị trí thích hợp để kiểm soát đó là:

Lúc nào thì nên đi ward:

Đầu game

• Bất cứ khi nào mà bạn đang có nguy cơ bị mất tiến độ

Bất cứ khi nào người chơi muốn push lane mà điều kiện không cho phép (không thể gây nhiều sát thương đối với tháp địch và champion support bên mình thì không thể support được ngay) thì người chơi nên đi cắm thêm vài ward.

• Khi ward hết hiệu lực

Nên có cảm biến tốt về mặt thời gian. Nếu bạn biết canh thời gian để dự đoán khi nào thì ward hết hiệu lực thì bạn có thể đi refresh chúng trong thời gian sớm nhất có thể.

• Khi đổi lane

Nếu vì vài lý do gì đó mà bạn muốn đổi lane thì hãy cắm luôn vài ward vô để hỗ trợ cho đồng đội đổi lane với mình.

• Khi bạn có khả năng thua trận!

Khi bạn có khả năng thua trận cũng tức là lúc bạn đang bị yếu thế hơn. Vào thời điểm nào thì những lane mà có thế trận yếu hơn sẽ có nguy cơ cao là bị gank vì địch dễ đạt kill hơn.

Giữa game

Vào lúc này thì bạn nên họp lại với đồng đội. Tận dụng bất kỳ thời điểm nào bạn đang đi cùng team để cắm ward. Thỉnh thoảng đi vòng nếu có thể, nhưng không nên đi như vậy.

Khi nào không nên ward:

• Tớ thì không bao giờ đi ward một mình vào thời điểm cuối game trừ khi có thể đảm bảo chắc chắn là sẽ không bị địch hội đồng trong rừng. Mất mạng chỉ vì để cắm được vài cái ward thì chẳng đáng một chút nào.
• Tránh ward khi bạn có thể bị địch thấy được (tốt nhất là lúc nào cũng ở trong tầm kiểm soát): tạm gác việc cắm ward lại, đánh lạc hướng địch hay là đổi vị trí nếu bạn có thể.

Khi nào nên mua ward

Nếu bjan làm support thì ward sẽ là vật phẩm đầu tiên và cuối cùng của bạn, hiển thị ở tab menu và bảng số liệu thống kê. Build của tớ thì cần vài gold item nên lúc khởi đầu tớ mua một nhân tố cấu thành vật phẩm kia cùng 3 ward. Rồi sau đó mỗi lần trở về căn cứ tớ luôn sẽ mua thêm ward (ít nhất là 3 cái nếu thực sự cần thiết). Đừng bao giờ ngừng mua ward. Trong trường hợp hết ward thì hãy bào cho đồng đội và mua thêm khi có thể: 5 ward là 375gp.

Edit 13/3: Một support tốt thì sẽ không bao giờ bước ra khỏi fountain mà không mang theo ward. Trường hợp bạn không thể mua một vật phẩm nào đó vì bạn đang phải mang theo ward thì bạn nên biết đó là chuyện hoàn toàn bình thường!

Season 3 update: sightstone và ruby sightstone

Sightstone và ruby sightstone là 2 vật phẩm mới có trong season 3. Ruby sightstone là bản nâng cấp cho sightstone. Sightstone hoạt động bằng cách cung cấp thêm chỗ trống dành cho ward trong túi đồ. Max là 4 ward (5 đối với ruby stone) và có thể cắm nhiều nhất là 2 ward hoạt động (đối với ruby stone là 3). Bất kỳ ward nào mà cắm sau còn số giới hạn này thì sẽ thay thế ward trước.

Vật phẩm này có giá 950g, tự thanh toán sau 3 lần recall (pool có giá 300g ward). Mua rất lợi! Hơn nữa, vật phẩm này còn bổ sug thêm máu, cực kỳ cần thiết cho mấy tướng hơi ẻo (như Sona, Nami). Ngoài ra, nó còn giúp tăng lượng ward mà champion có thể cắm cùng lúc. Giả sử bạn tạm thời đang cắm 1 ward ở đâu đó và ward trước đó của bạn sẽ bị xóa bỏ. Ward trước đó của bạn tại vào thời điểm bạn cắm ward mới cũng không còn quan trọng nữa. Vậy bạn sẽ mất gì? Không gì đâu ngoài thời gian.

Cho nên đối với các champion support, HÃY MUA sightstine!

Vision ward và Clairvoyance

Điều cuối cùng mà tớ muốn nói đến ở đây đó là về vision ward và CV.

Vision ward rất đắt, nhưng thỉnh thoảng lại khá hữu ích trong việc định vị những tướng tàng hình. Theo quan sát của tớ thì hầu hết tất cả những champion tàng hình đều nấp vào bụi cỏ trước khi tàng hình (để kéo dài thời gian tàng hình), vì vậy sẽ dễ rơi vào tầm ngắm của sight ward. Hơn nữa, những ngọn tháp cũng có thể phát hiện ra quân tàng hình. Thành thật mà nói thì tớ cũng ít khi dùng vật phẩm này lắm bởi vì đến cuối game thì nó bớt lợi đi rồi. Nhưng mà chung quy thì tớ vẫn là nên dùng. Cách đặt ward này cũng khác với cách đặt ward thông thường. Mục tiêu ở đây đó là phải cover được những khu vực cần thiết nhiều nhất có thể.Việc này có thể sẽ khó thực hiện ở đường trên và đường dưới bởi có lẽ bạn sẽ hứng thú hơn với việc cover những bụi cây nằm ở những khu vực tiềm tàng nguy cơ hơn.  

Clairvoyance summoner spell cũng rất hữu ích. Với chỉ số cooldown giảm từ 55 xuống 50 bằng Mystical Vision mastery, bạn gần như là có thể spam spell này.Ở đầu game, một CV ở vị trí tốt sẽ có thể giúp bạn quan sát được ở tất cả các bụi cây.

Nếu bạn không cần dùng CV ở lane của mình thì hãy dùng ở các lane còn lại. Hỏi xem đồng đội có thể dùng được CV hay không, nhất là người đi rừng? Nếu như không ai cần thì hãy kiểm tra red/blue để đề phòng tướng đi rừng bên địch, và cũng hãy để mắt đến những con rồng phòng trường hợp đối thủ đang muốn nhắm vào chúng.

Trong những màn solo nối tiếp nhau, lúc đầu, bạn sẽ muốn biết được cách thức mà quân địch rời khỏi fountain để có thể đoán được ai là người sẽ đi đường trên/giữa/dưới và những vật phẩm ban đầu của họ. Tuy nhiên việc này hầu như không đem lại lợi ích gì cho đồng đội bởi:

1. Vị trí lane thường thì rất dễ phỏng đoán.
2. Bạn biết vị trí đi lane của đồng đội mình.
3. Bạn có thể sẽ cần dùng CV để đối phó với địch đi rừng.

Nếu bạn chỉ đang bảo vệ địa phận của bên mình thì hãy dùng CV để bảo vệ tướng đi rừng bên bạn khỏi bị gank trước khi bắt đầu.

Ward mà không cần CV

Edit 12/5:

Nếu bạn không có CV thì bạn sẽ không thể nhúng mũi vào việc support của địch đang làm cái gì được, tương tự cũng sẽ không thể biết được vị trí ward của địch. Vì vậy mà việc unward sẽ trở thành kết quả của sự kết hợp giữa việc cân giờ, hiểu biết và cả yếu tố may mắn. Thường thì bạn có thể đoán được thông tin từ việc ước lượng thời gian support địch biến mất khỏi tầm ngắm. Nếu nhanh thì tức là đến bụi cỏ ở khu vực sông, ngược lại thì tớ không thấy vui cho lắm, địch đi đến chỗ rồng.

Và khi bạn cảm thấy không chắc chắn cho lắm thì tốt nhất là nên đặt một vision ward ở bụi cỏ bờ sông. Như vậy thì bạn sẽ có thể”

• Ward trong bụi cỏ
• ward khu vực xung quanh bụi cỏ
• ward chỗ con rồng trong trường hợp support địch tỏ ra nóng vội mà đặt ward quá thấp.

Ward mạo hiểm

Edit 12/5:

Ward luôn là một hành động rất mạo hiểm. Bạn luôn không biết liệu rằng sẽ có địch đang ẩn nấp ở những bụi cỏ xung quanh để rồi nhảy ra mà tấn công bạn hay không/

Bằng mọi cách để tránh bị chết khi đi ward, bằng cách:

• Dùng CV để tahwps sáng khu vực mà bạn đang di chuyển tới.
• Dùng CC spell để sẵn sàng trốn thoát nếu cần.
• Bật flash.
• Đi cùng đồng đội.
• Dùng các spell giúp phát hiện hay cho dấu hiệu về các đối thủ đang ở gần Use spells that reveals close enemies or give a hint of their presence (Soraka Q, glitterlance của Lulu…)

Khi chơi game thi thoảng bạn sẽ gặp những trường hợp mà khi đó bạn cảm thấy việc cắm ward còn quan trọng hơn cả mạng sống của bạn nữa. Những lúc như vaajy thì ddnwgf quan tâm gì cả mà phải bằng mọi cách để cắm ward cho được!

Săn Baron

Edit 12/5

Nếu bạn muốn tấn công Baron, bạn cũng sẽ cần cắm ward vì:

• Địch sẽ cố cản trở
• Địch cố cướp Nashor.

Để tránh việc bị địch gây khó khăn thì bạn sẽ phải nhận biết được di chuyển và làm suy yếu tầm nhìn của chúng, bằng cách:

• Ward ở những vị trí có màu của team bạn.
• Đặt một vision ward ở điểm vàng.
• Đặt một ward ở điểm trắng: giúp bạn kiềm hãm địch. Nếu bạn thấy địch muốn di chuyển vào để flash thì hãy dùng CC ability để ngăn cản (chẳng hạn là whimsy của Lulu)

Đến đây là hết rồi. Chúc bạn may mắn!